Khi Ni-cô-la vào khoảng 50
tuổi, tóc và râu ông giờ đă trở nên trắng như tuyết, th́ có một gia đ́nh mới
đến sống ở trong làng. Bạn có thể nghĩ đó cũng không hẳn là một gia đ́nh,
chỉ gồm một ông già nhỏ thó da đen và nhăn nheo giống như một quả hạch cùng
một cô bé nhỏ gầy trơ xương rụt rè trốn tránh sự nḥm ngó của đám đông,
những người hiếu kỳ thường hay tụ tập như thường lệ mỗi khi có ai mới đến.
"Tên ông ta là Các Din-Lơ", một bà th́ thầm. "Bà quản gia già của điền chủ
đă nói với tôi như thế. Bà nói rằng ông ấy rất giàu có. Ông ấy giàu đến nỗi
có thể mua được một căn nhà to cũ trên ngọn đồi.
"Ông ấy có thể giàu nhưng trông không có vẻ ǵ là như thế" một người khác
nhận xét. "Bà không nhận thấy cô bé đáng thương ở với ông ta hay sao? Con bé
trông như thể cần phải ăn một bữa cỗ lớn. Nhưng con bé là ai nhỉ?"
"Cô bé ấy là cháu gái ông ta. Cha mẹ cô ấy đă chết cách đây không lâu và họ
nói ông già mua một ngôi nhà trên đồi để họ có thể được riêng tư"
"Bác không biết ông ấy đă làm ǵ sao" một cậu bé trong cái đám đông ṭ ṃ ấy
hỏi. "Ông ta đóng chặt tất cả những cái cổng chỉ chừa lại một cái ở phía
trước mà ông vẫn khóa chặt với cái khoen to như thế này này." Cậu bé vừa nói
vừa dang hai tay để minh họa kích cỡ. "C̣n chưa hết đâu. Cháu không biết làm
sao các bác có thể vào được căn nhà đó bởi v́ ông ta đă chặn những tấm ván
khắp các cửa sổ, cửa trước và cửa hông. Giờ đây không có một dấu hiệu nào
của sự sống ở bên trong ngôi nhà cũ đó nữa. Các bác sẽ nghĩ đó là một căn
nhà bỏ hoang
"Vậy sao, chắc là ông già đó điên rồi" họ đều nói. "Chắc ông ta sợ hăi ai
đó"
"Có điều ǵ để sợ hăi đâu" một người nhận xét, "điều duy nhất mà ông ta sợ
hăi là ai đó ăn cắp tiền của ḿnh"
"Tôi chắc là Ni-cô-la người khắc gỗ sẽ rất quan tâm đến tin này" người khác
nói.
"Một đứa trẻ nữa trong làng, cũng là một điều đáng yêu vậy."
"Ni-cô-la đă biết về cô bé ấy rồi" họ nghe một giọng trầm đáp phía sau lưng
và mọi người quay lại th́ thấy đó chính là Người khắc gỗ đă tham gia vào
nhóm mà năy giờ họ không biết.
"Con bé tên là Kây-ti. Tôi đă từng biết một cô gái có cái tên đó". Ông tiếp
tục với cái nh́n buồn bă xa xăm trong đôi mắt màu xanh vốn rất vui vẻ khi
nhớ lại cô em bé bỏng của ḿnh. "Tôi muốn làm một cái ǵ đó thật đặc biệt
cho cô bé đáng thương đó"
"Làm sao anh biết được tên con bé hả Ni-cô-la"
"Cô bé đang lang thang trong sân giống như thể một con chó khốn khổ bị nhốt"
Ni-cô-la đáp. "Tôi đang đi ngang qua đấy bèn dừng lại trước cổng để nói
chuyện với cô bé. Nó nói rằng nó không được phép ra khỏi hàng rào và chỉ có
thể chơi bên trong sân mỗi ngày một tiếng đồng hồ. Nó cũng kể với tôi rằng
ông nội nó không muốn nó chơi với những đứa trẻ trong làng sợ nó lỡ lời nói
về vàng của ông ta và nơi ông ấy cất giữ."
"Làm như người ta thèm đụng đến tiền của lăo không bằng" mọi người nói một
cách giận dữ. "Lăo là một lăo già bần tiện. Tôi đánh cá là lăo sẽ không treo
cái vớ của con bé vào ngày trước lễ Giáng sinh cho xem"
"Đó là một cuộc cá cược huề vốn", Ni-cô-la cười, "Ông ấy sẽ không mở cửa
trước cho dù là để nhận một thứ ǵ đó miễn phí"
Đám đông giải tán và Ni-cô-la trở về với công việc của ḿnh, nhưng vài tháng
trôi qua ông vẫn suy nghĩ về sự cô đơn của Kây-ti. Ông thấy con bé vài lần
và nó nói với ông là nó không được phép treo chiếc vớ của nó vào lễ Giáng
Sinh. Lần cuối cùng ông ghé thăm nó, lăo già Din-Lơ giơ gậy về phía ông và
bảo ông phải tránh xa căn nhà của lăo. Cuối cùng th́ không c̣n được gặp
Kây-ti nữa nhưng Ni-cô-la vẫn làm một vài thứ đồ chơi cho cô bé và gói cất
đi, chờ khi có dịp
Một vài ngày trước Lễ Giáng sinh, Ni-cô-la đi rảo một ṿng trên con đường
tới ngôi nhà đó. Ông nh́n lên những chiếc cửa lớn và cửa sổ đă bị che phủ và
mắt ông sáng lên khi ông nhận ra ống khói khổng lồ trên mái nhà. Ông cười
khúc khích một ḿnh, "Ta sẽ cố đến đó! Có thể ta sẽ bị mắc kẹt nhưng nó xứng
đáng được bơ công."
Đêm trước Giáng Sinh trời tối và không có trăng với những cơn gió rít xuyên
qua những hàng cây bám đầy tuyết hắt vào mặt của Ni-cô-la, phủ đầy chiếc xe
trượt và bầy tuần lộc một lớp áo choàng ánh bạc.
"Cố lên nào" ông động viên bầy tuần lộc, "Chỉ c̣n duy nhất một ngôi nhà trên
đồi mà thôi"
Ông run rẩy trong chếc áo choàng và bây giờ trông giống như một người tuyết
khổng lồ với cột tuyết đóng chặt trên cḥm râu bạc của ông. Ông cột bầy nai
trước cổng, với lấy chiếc bao ở phía sau chiếc xe và trèo từ chỗ ngồi cao
trên xe qua khỏi hàng rào rồi nhảy xuống sân. Ông dừng chân để nghe ngóng
nhưng chỉ nghe thấy tiếng đập mạnh của cánh cửa chớp trong gió. Ông ḅ vào
bên hông nhà nơi có cây nho che phủ cánh cửa và đây là một chiếc thang lư
tưởng để leo lên mái nhà.
Do quá to lớn đẫy đà lại c̣n thêm chiếc bao tải trên lưng nên rất khó khăn
nhưng cuối cùng ông vẫn lên được trên mái nhà và thở hào hển. Đây là phần
nguy hiểm nhất v́ rất dễ bị trượt chân trên băng và tuyết, ông phải khóet
đường đi bằng con dao nhỏ làm thành hốc để bám chân. Cuối cùng th́ một h́nh
dáng to lớn hiện ra lù lù ở phía trên đầu ông... đó là ống khói. Ni-cô-la
dừng lại và nghỉ ngơi giây lát, sau đó dựa vào thành ống khói và nh́n xuống
bên trong ống khói đen ng̣m.
"Đúng như ḿnh nghĩ" ông th́ thầm, "lăo già keo kiệt sẽ tắt lửa vào ban
đêm... thậm chí vào cái ngày giá lạnh như đêmnay." Ông trèo qua thành ống
khói và bắt đầu trượt xuống một cách nguy hiểm. Cẩn thận đặt chân trên những
viên gạch nhô ra, ấn chặt tay vào hai bên thành tấn lưng vào tường, ông trèo
xuống một cách chậm chạp từng tấc một đến khi ông cảm thấy nền đất cứng bên
dưới chân ḿnh. Ông bước ra khỏi ḷ sưởi vào trong căn pḥng tối đen cũng
như ống khói. Dần dần mắt ông trở nên quen với bóng tối, ông có thể nh́n
thấy một cái bàn và bằng cách ḍ dẫm trong bóng tối cuối cùng ông t́m thấy
một mẩu nến nhỏ và thắp ngay. Xong xuôi ông kéo từ trong chiếc bao tải một
cái vớ bằng len màu xanh da trời tươi mới, bỏ đồ chơi vào trong đến khi đầy
đến miệng vớ. Ông cũng để lại trong đó những quả hạch và kẹo khi ông nghĩ
đến sự đói khổ mà thỉnh thoảng cô bé đă phải chịu. Ni-cô-la đặt chiếc vớ lên
trên bệ ḷ sưởi, đè nó xuống bằng chiếc giá nến, rồi ông lùi lại phía sau để
chiêm ngưỡng công tŕnh của ḿnh. Thế rồi ông giật ḿnh thổi tắt ngọn nến
khi bỗng nghe thấy tiếng cửa mở và lăo Din-Lơ chạy ào vào pḥng.
"Sao mày dám lén lút vào nhà tao? Tao biết là mày đang theo dơi vàng của
tao. Tao sẽ cho mày biết tao đối xử với một tên trộm như thế nào, tao sẽ cho
mày biết tay!" Lăo già nhặt một cây củi và vung nó vào người Ni-cô-la, ông
nhảy tránh sang một bên để chiếc bàn chắn giữa hai người.
"Đừng có dớ dẩn" ông nói thật mau, nhận ra rằng Din-Lơ đang ở trong cơn
thịnh nộ và nguy hiểm. "Tôi không đến đây v́ vàng của ông. Hăy nh́n..."
"Sao lại không. Vậy chứ cái ǵ xui mày đi vào nhà tao nửa đêm thế này."
"Tôi sẽ cho ông biết cái ǵ! Hăy nh́n vào chiếc vớ phía sau lưng ông ḱa.
Những đứa trẻ khác trong làng đều đặt chiếc vớ của nó ngoài cửa nhà chúng,
nhưng ông v́ quá đáng sợ đến nỗi cháu nội của ông không dám yêu cầu ông bất
kỳ điều ǵ. Tôi chỉ muốn làm cho cô bé cảm thấy giống như những đứa trẻ
khác, và v́ thế nó sẽ nhận những quà tặng giống như những đứa trẻ khác vào
sáng ngày lễ Giáng Sinh"
"Quà tặng!" lăo già la lên, bối rối và hạ thanh củi xuống. "Mày muốn nói
rằng mày phát những món quà ư?" Lăo nh́n Ni-cô-la với một ánh mắt khác lạ.
"Vâng" Ni-cô-la trả lời, nhẹ nhơm khi thấy thanh củi được dẹp đi. "Tôi thậm
chí sẽ tặng ông một món quà Giáng Sinh, ông lăo ạ." Ông với từ trong chiếc
túi sâu và đổ ra một đống những đồng tiền vàng lên trên bàn trước mặt
Din-Lơ. "Đây này, nếu vàng là tất cả những điều mà ông quan tâm th́ đây
này..., và nữa này,... và nữa đây này để ông cất vào kho dự trữ của ông! Và
bây giờ" Ni-cô-la nói với cái giọng của một người có quyền, khi ông phủi mồ
hóng một bên mắt: "Xin ông vui ḷng chỉ cho tôi lối ra cửa trước. Nếu tôi
phải trèo ngược trở lại ống khói tôi sẽ không bao giờ giặt sạch được bộ cánh
này.
Và như thế từ căn pḥng ông đĩnh đạc bước đi, xét bề ngoài th́ cái dáng dấp
mập mạp và hơi buồn cười bao phủ đầy mồ hóng, tuy nhiên ông trông có vẻ rất
ấn tượng đối với lăo già Din-Lơ, lăo vội vă đi trước để mở cửa cho Ni-cô-la
trở ra ngoài bầu trời đen tối và lạnh lẽo.
Tuần sau dân làng bàn tán với vẻ sôi nổi. Có điều ǵ đó đang xảy ra trên
ngọn đồi. Lăo già keo kiệt đă tháo bỏ những tấm ván chắn cửa sổ và cửa lớn.
Lăo mua một chiếc xe ngựa và đă đi xuống làng để mua thật nhiều thức ăn. Lăo
cũng đă nói chuyện với thầy giáo làng; vài ngày sau người ta thấy Kây-ti
cùng ông nội xuất hiện trên con đường dẫn đến trường, khuôn mặt cô gái nhỏ
rạng rỡ cùng lăo già, cô bé nhảy chân sáo đi cùng với lăo và bàn tay nhỏ bé
nồng ấm của cô bé nằm trong nắm tay của ông nội. Tất cả những điều này có
được chỉ v́ Ni-cô-la đă trèo xuống ống khói để nhét đầy MỘT chiếc vớ!