|
Ghi chép
CƠN BÃO ĐÃ ĐI QUA!
Durian một cơn bão quá dị kì, làm
“phá sản” nhiều bản tin dự báo thời tiết kể cả bản tin của Trung tâm cảnh
báo bão Hải quân Mỹ hay các cơ quan dự báo khí tượng có uy tín trên thế
giới! Không chỉ sự thay đổi cường độ (mạnh lên) của nó mà còn là sự thay đổi
liên tục hướng đi vào đất liền.
Từ ngày 2/12/2006 các bản tin dự báo thời tiết đoan chắc
bão sẽ đổ bộ vào các tỉnh từ Bình Định đến Cà Mau và Nha Trang sẽ là tâm
bão. Lúc đó vị trí tâm bão cách bờ biển Khánh Hòa khoảng 360km, mỗi giờ đi
được khoảng 15 km. Dự kiến bão sẽ vào Khánh Hòa từ chiều tối ngày 4/12. Trên
các phương tiện thông tin đại chúng liên tục phát những bản tin dự báo thời
tiết, cảnh báo bão.
Tán gẫu chờ bão
Dân thành phố Nha Trang từ hồi nào đến giờ chưa thấy bão
… háo hức đổ xô ra biển … chờ đón bão ! Tối chủ nhật ngày 3/12, con đường
Trần Phú rập rờn xe cộ, nhộn nhịp sắc màu. Biển ầm ì sóng vỗ, và người người
cứ lũ lượt đổ ra biển như … ngày hội. Người ta hầu như chẳng quan tâm đến
những tác hại của bão mà chỉ thấy.. tò mò. Lúc này nhà dân vẫn chưa thấy
rục rịch công việc gì để phòng chống bão, mặc dù trên các loa phóng thanh
khắp thành phố những bản tin dự báo thời tiết được phát từng 30 phút một.
Đêm 3/12 là một trong những đêm bình thường của thành phố vào mùa biển động,
chỉ có sóng biển vẫn ầm ào mang đầy vẻ đe dọa.
Sáng sớm ngày 4/12, tại bờ biển khu vực quảng trường 2/4,
số người tụ tập … xem bão càng lúc càng nhiều, đài truyền hình phỏng vấn chủ
tịch UBND tỉnh về các biện pháp phòng chống bão. Khách nước ngoài, dân địa
phương cứ thế mà ra biển, chụp hình, chỉ trỏ những con sóng. Dự kiến chiều
bão sẽ vào thành phố. Người dân cứ kệ!
Tôi làm một vòng thành phố ghi lại những cảnh yên bình
của Nha Trang trước khi Durian dự kiến đến. Bờ biển Nha trang vẫn nhàn hạ
bởi du khách ngắm biển và dân địa phương vẫn ung dung tập thể dục buổi sáng
, thậm chí có một vài các em nhỏ còn chơi thả diều trên bờ biển! Bên kia
đường, nhân viên khách sạn đưa các lều nấm ngoài bãi biển vào hẳn trong
khuôn viên. Chưa thấy khẩn trương gì lắm!
bình yên trước bão
Ghe thuyền về tránh bão
Ra khơi trong mùa giông bão
Lấy cát về chống bão
Kéo lều vào cất
Chống bão ở xóm cồn
Ở khu vực cầu Trần Phú, trong khi bên này các lực lượng
phòng chống bão đang ra sức sơ tán người dân Xóm Cồn, đắp bao cát chắn bờ
kè, chằng mái tôn … Thì, bờ biển phía bên kia, một vài ngư dân đang ngồi
trên bờ đá nhìn ra biển và.. bàn tán về cơn bão sắp đến (nếu có), với vẻ …
nhàn hạ hiếm thấy! Riêng chị Cúc, nhà ở P. Vĩnh Thọ, nét mặt không dấu vẻ lo
lắng, nói với tôi :
- Suốt đêm qua không chợp mắt được chút nào. Bè tôm chờ
xuất bán còn ở ngoài Bãi Trũ , gia tài sản nghiệp dồn hết ngoải. Sáng nay
ổng hối đi quá trời!
Chỉ theo chiếc ghe nhỏ đang chòng chành cố chèo vượt qua
mấy làn sóng trắng xóa xô liên tiếp vào bờ, chị nói tiếp:
- Tối qua phải mua thêm 600 ngàn dây thừng để sáng nay ba
cha con ổng ra cột bè thêm cho chắc.
Tôi nhìn đồng hồ tay, lúc đó là 7 giờ 45 phút . Hỏi chị :
- Ra bây giờ khi nào vô lại.
- Ở ngoải luôn chớ vô sao kịp. Rồi, rồi qua rồi, qua
khỏi được mấy con sóng kia, ngoài đó êm.
Chỉ tay ra biển chị nói trong tiếng thở phào nhẹ nhõm.
Một người đàn ông khoảng trạc 40 tuổi nói :
- Trời êm vầy, bão mới ghê. Giờ đang gió chướng, khi nào
láng gió là có bão. Cơn bão này khó đoán quá, tưởng là suy yếu, hóa ra lại
mạnh hơn.
Một ông cụ già khoảng 80 tuổi nói tiếp:
- Nha Trang hồi nào đến giờ có thấy bão đâu. Kỳ này bão
mà vào là phải biết. Khi nào gió đông bắc thổi tan gió tây bắc, gió đông nam
xuất hiện, lúc đó mới là lúc tàn phá. Hồi xưa không có dự báo thời tiết,
gió chướng này bão khó đoán lắm, nên mới chết nhiều. Kinh nghiệm bao nhiêu
năm đi biển , thấy kỳ này có vẻ bất thường.
Thế nhưng , nói là như vậy nhưng tôi thấy tâm lý phòng
bão vẫn chưa hề có kể cả những người quanh năm đầu sóng ngọn gió. Tôi chia
tay họ mang tâm trạng bất an và nỗi lo lắng. Nếu bão có vào thành phố…
Người dân cho đến giờ này vẫn còn quá chủ quan!
9 giờ 30 phút. Những cơn mưa bắt đầu. Mặc , dòng người
vẫn kéo ra biển để ngắm nhìn những con sóng. Thành phố lác đác người dân ra
biển xúc cát. Tất cả mọi sinh hoạt vẫn không có gì thay đổi.
Bản tin thời sự trên VTV1 lúc 12 giờ trưa đúng như tâm
trạng của tôi. Phóng viên bình luận về sự chủ quan của người dân Nha Trang
tỉ lệ nghịch với tốc độ đang đến gần của cơn bão. Người dân Nha Trang lúc
này mới cảm nhận được tính nguy cấp của vấn đề. Tôi ghi nhận được điều này
khi chạy xe một vòng thành phố : nhà nhà tỉa cây ( lại còn quét dọn cẩn
thận!), nhiều cửa hiệu trên phố bắt đầu đóng cửa. Ở các quán cà phê, quán
nhậu, internet vẫn đông khách ngồi … chờ bão đến. Bởi vì thật sự chẳng ai
biết phải làm gì ngoài việc phó thác cho trời!
Thành phố yên ắng (và có vẻ gọn gàng) như chiều 30 tết !
Tuy nhiên, như quả bóng xì hơi, mọi áp lực đè nặng lên
người dân Nha Trang được giải tỏa khi bản tin dự báo thời tiết lúc 16 giờ
cho biết bão đã chuyển hướng vào Bình Thuận. Người Nha Trang một lần nữa lại
thêm sự khẳng định chủ quan: nơi đây chẳng bao giờ có bão!
Đêm 4/12, Nha Trang khá bình yên cho dù có những đợt gió
mạnh, hay mưa lớn thảng hoặc thổi qua do ảnh hưởng của bão. Biển động dữ dội
và vẫn còn lác đác người ra biển xem những con sóng lớn đánh phả qua bờ kè ,
mang vào những lớp cát dày đọng lại trên các đường đi dạo .
Như các tin đã đưa, cơn bão Durian sau đó đã đi vào đất
liền và càn quét một loạt các tỉnh từ Bình Thuận đến Cà Mau, thiệt hại người
và của khó thống kê hết trong vòng ngày một ngày hai. Trong các tỉnh bị
thiệt hại có lẽ hai tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu và Bến Tre chịu tổn thất nặng nề
nhất . Và một lần nữa người ta khẳng định có một phần do chủ quan!
Người Nha Trang sau đó đã nói với nhau rằng dường như
Nha Trang có “Bà” đỡ. Bà ở đây là Bà Thiên Y A Na, bà mẹ xứ sở của xứ Trầm
Hương! Tôi có nghe một vài người lể lại :
- Đừng nghĩ người dân Nha Trang chủ quan với cơn bão. Họ
thụ động với cơn bão thì đúng hơn . Ngay từ ngày 2-4/12 Tháp Bà rất đông ngư
dân tới cầu xin cho bình an. Gia tài sản nghiệp chỉ có chiếc tàu đánh cá.
Kinh nghiệm cho thấy dù tàu đã neo, bão mạnh vào cũng đánh tả tơi!
Nhiều người dân Nha Trang sau đó cũng thú thật rằng :
chẳng biết phòng chống bão bằng cách nào, không hề có kinh nghiệm trong
việc phòng bão.
Cần hướng dẫn cho người dân kỹ năng phòng chống thiên tai
- Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và phát triển nông
thôn Cao Đức Phát đã trả lời phỏng vấn trên báo Khánh Hòa về tình hình
phòng chống bão của địa phương, những ngày ông có mặt ở các điểm xung yếu
của tỉnh Khánh Hòa
Ông nói: “Qua tình hình thực tế ở Khánh Hòa tôi càng
thấy nhất thiết phải hướng dẫn cho người dân kỹ năng phòng chống thiên tai
như các nước tiên tiến trên thế giới đã làm . Phải đưa nội dung này vào
trường học , giáo dục cho học sinh những kiến thức cơ bản về hiểm họa thiên
nhiên và cách đối phó phòng tránh . Nha Trang là thành phố biển vậy mà số
người biết bơi cũng rất ít . Nhiều người chẳng biết giằng buộc nhà như thế
nào cho chắc chắn …. Khi đi kiểm tra khu vực cầu Xón Bóng , khu Vĩnh Trường
tôi thấy thậm chí nhiều ngư dân không biết neo tàu thuyền tránh bão như thế
nào. Xuống cảng Hòn Rớ thì ghe thuyền neo đậu chiếc ngược , chiếc xuôi chỉ
cần va đập vào nhau cũng đã tan tành nói chi đến bão. Thông tin báo , đài ,
loa phát thanh và kể cả cán bộ xã, phường đến tận nhà thông báo về diễn biến
phức tạp của cơn bão số 9 vậy mà nhiều người vẫn bình chân như vại. Mặc dù
nhà cửa tạm bợ , vậy mà người ta lại bỏ nhà , kéo nhau ra biển coi sóng, vẫn
ngồi nhậu bình thường”.
Lời cảnh báo của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và phát triển
nông thôn hình như đã ứng nghiệm ở một số tỉnh Nam Bộ có cơn bão đi qua!
Lời cảnh báo này khiến tôi nhớ đến câu chuyện một em gái vừa học qua những
kiến thức về sóng thần đã cứu biết bao người trong đợt sóng thần Ấn Độ Dương
năm 2004 ở Phillipines và Thái Lan .
Thiên tai sẽ không chừa một quốc gia nào, một tỉnh thành
nào. Đừng để cảnh mất gà rồi mới làm chuồng . Thiết nghĩ trong tương lai
những tờ rơi về thảm họa thiên tai và cách phòng chống làm sao đến được
từng hộ gia đình như một giáo trình về kỹ năng phòng chống thiên tai.
Cuối cùng xin trích thêm ra đây bài viết của tác giả
Nguyễn Ngọc Sơn đăng trên báo Thanh Niên điện tử ngày 5/12/2006 để mọi người
cùng suy gẫm:
“Tôi viết ra đây một số kinh nghiệm đối phó trong bão
Xangsane để bà con rút kinh nghiệm, vì tôi rất đau lòng khi nghe tin gia
đình tôi tại Long Hải (Bà Rịa - Vũng tàu) đã bị sập nhà , mặc dù tôi đã cố
gọi điện cảnh báo trước vài lần vào hôm qua 4/12/2006, nhưng gia đình tôi
vẫn chủ quan và đã đón nhận hậu quả vào lúc 4h30 sáng nay 5/12/2006.
Trước khi bão đến
- Theo dõi sát thông tin khí tượng thủy văn về hướng
bão và tọa độ bão đang vào địa phương mình là điều tối quan trọng.
- Chuẩn bị rào chống che chắn cửa kính , cửa sắt kéo
(đều có thể bị tàn phá cho dù nhà không bị sập). Lấy bao tải cát 20kg chận
lên mái tôn (cách nhau 0,5m/bao) trên các đòn tay và nhất là rìa mái dọc và
ngang của mái tôn , nếu cần thì dùng dây cáp choàng qua mái tôn và neo cọc
xuống đất, cáp chằng cách nhau 2m có 1 sợi .
- Tích trữ nước ngọt càng nhiều càng tốt, nhà nào có
bồn inox trên mái nhà phảo cho nước vào đầy bồn . Chuẩn bị thực phẩm, đèn
cầy , đèn dầu vì trước và sau bão sẽ bị mất điện , lậu hồi phục . Chuẩn bị
thuốc men đầy đủ vì trước và sau bão có mưa gây lụt và nước ô nhiễm gây
dịch bệnh
Trong Bão
- Chọn chỗ an toàn trú thân , không ra ngoài để tránh
bị cây đè, gió quật ngã hay tôn bay chém vào người .
- Khi tâm bão đến thì trời bỗng lặng , nhưng chốc lát
gió lại nổi lên cuồng phong và đổi hướng sẽ gây thiệt hại nghiêm trọng hơn,
vì thế sau vài giờ bão đi qua mới nên rời chỗ trú ẩn để khắc phục hậu quả.
Sau bão
- Ăn chín, uống chín , cẩn
thận khi ăn rau sống
- Nhiều bà con xem thường khi trước lúc bão đến nửa
ngày hay 1 ngày trời quang mây tạnh nên càng khinh thường , vì vậy khi bão
đến trở tay không kịp”.
Đào Thị Thanh Tuyền |
