CỎ CỦA DẾ EM
Căn nhà cũ được phá bỏ để xây mới. Lũ Gián không c̣n
nơi trú ngụ. Đến khi mảng tường cuối cùng bị những nhát búa của anh thợ hồ
đập sụp xuống, làm sụm tấm đan hầm rút nước, chúng chạy nháo nhào. May mắn
c̣n băi cỏ bên lề đường, phía dưới trụ đèn, có một cái ống cống hôm thợ đào
lên bỏ đó, chưa dọn dẹp. Lũ Gián hoảng loạn, gồng gánh, quần áo lụng thà,
lụng thụng chạy vội, chạy vàng núp dưới ống cống. Tánh Gián vốn không biết
lo xa, đáng lư cần phải kiếm một chỗ ở từ hôm rục rịch chuyện chủ nhà dự
tính xây nhà mới, thế nhưng bây giờ nước đă đến chân, nhà cửa không c̣n ….
Thật đúng là lũ Gián suốt ngày chỉ biết chưng diện, ủi quần áo cho thẳng
thớm, “mốt mai”, áo nào cũng dài lượt thà, lượt thượt, màu bóng loáng…. Chỉ
biết lo cho bộ cánh mà chẳng hề nghĩ đến nơi trú ngụ dài lâu.
Trên đám
cỏ xanh bên ngoài, có một cái hang nhỏ xíu là nơi trú ngụ gia đ́nh Dế, gồm
bốn thành viên: Dế bố, Dế mẹ và hai anh em Dế nhỏ. Thấy lũ Gián nháo nhào
chạy tứ phía, hai anh em Dế đứng nh́n, muốn giúp mà chẳng giúp được ǵ,
chúng chạy tới chạy lui, ré ré kêu bố, mẹ. Dế bố, Dế mẹ thấy vậy ra phụ giúp
mấy gia đ́nh Gián bằng cách chỉ đường vào ống cống. Cuối cùng, sau khi các
gia đ́nh Gián ổn định được chỗ ở, chúng mới thấy nhẹ nhơm. Buối tối, chúng
ca hát vang trời đón bạn bè mới. Lũ Gián thấy vậy, yên tâm phần nào v́ bên
ngoài kia chúng c̣n có một gia đ́nh hàng xóm tốt bụng.
Ngày đầu
tiên đến ở nơi mới, lũ Gián vẫn c̣n ít thức ăn mang theo do mấy anh Gián già
biết lo xa, quơ vội, quơ vàng. Đêm đó, Gián và Dế liên hoan. Gián mừng thoát
nạn, Dế mừng có bạn mới. Gián bày biện thức ăn ra cỏ theo kiểu bàn tiệc
(chúng bắt chước chủ nhà). Dế phục vụ văn nghệ ra băi cỏ ca hát vang trời,
liên tục hết bài này đến bài khác, từ đơn ca, đến đồng ca.
Ngày
trước, có thằng bé con hay quanh quẩn t́m bắt cho được chú Dế gáy to nhất,
nhưng dạo sau này, chắc có lẽ bận học bài, buổi tối không thấy nó lang thang
ra băi cỏ nữa. Hôm nay th́ quá ổn, gia đ́nh thằng bé đă dọn đi nơi khác để
xây nhà mới, lũ Dế tha hồ ca hát chẳng c̣n phải nơm nớp lo sợ những bước
chân rón rén của thằng bé. Gia đ́nh dế thi nhau ca hát suốt đêm, thỉnh
thoảng có một ông nào đó ẩu tả (chắc là xỉn), đi dẫm lên đám cỏ, lũ Dế hú
hồn chui tọt vào hang, tiếng hát ngưng một chút rồi tiếp tục lại. Đêm đó
thật là vui. Gần sáng, chúng mới làm vài giọt sương, nhấm nháp tí lá cỏ xanh
rồi đi ngủ.
Vài ngày
sau đó, mấy gia đ́nh Gián hết nhẵn thức ăn. Gián lớn nh́n nhau thở dài. Lũ
Gián nhỏ kể với nhau về những thức ăn ngày xưa chúng đă từng được nhấm nháp.
Đầu óc ngu muội của chúng chỉ biết than thở và hồi tưởng những ngày no đủ
sống dưới hố ga, ban đêm thập tḥ lên bếp. Thức ăn của chúng bây giờ chỉ c̣n
đám cỏ xanh bên ngoài, đành phải bắt chước gia đ́nh Dế mà thôi. Quen ăn
những thức ăn có vị ngọt hay mặn, bây giờ phải ăn cỏ xanh, lạt mồm, lạt
miệng lũ Gián con suốt ngày ta thán, chúng thèm mùi vị của chút xíu thịt
nướng, vụn bánh ḿ ốp la ….. Có mấy con Gián nhỏ gậm cỏ xong không chịu nuốt
cứ ngậm trong miệng, đến khi mẹ chúng mắng cho mới chịu nuốt xuống, vừa nuốt
vừa than rát miệng.
Một tối
gia đ́nh Dế kéo nhau ra băi cỏ chuẩn bị ca hát sau một ngày ngủ no con mắt.
Lũ Gián con đói bụng uể oải ló đầu ra khỏi ống cống ngao ngán nh́n đám cỏ
xanh, chúng chẳng c̣n tâm trí để nghe nhà Dế ca hát. Hai anh em Dế nhỏ vốn
tánh hồn nhiên và hiếu khách mời mọc lũ Gián con:
- Ra đây
chơi, trời mát lắm, nằm trên cỏ xanh nghe tụi anh hát.
Gián nhỏ
ngán ngẩm:
- Nghe
hoài, có mấy bài hát đi hát lại, đang đói bụng đây nè ……
- Th́ ra
ăn cỏ xanh. Có vạt cỏ non này mềm và ngọt lắm, tụi anh để dành cho mấy em
đó.
- Ngọt
làm sao bằng kẹo sôcôla có nhân hạt điều, mềm sao bằng bánh bông lan có phủ
lớp kem bên ngoài …. Ôi, sao thèm quá!
- Thức ăn
ǵ mà lạ quá vậy? Dế em nhỏ nhẹ hỏi.
- C̣n
nhiều thứ nữa, nè: thịt nướng, thịt ram, mặn mặn, ngọt ngọt thơm lừng; trứng
chiên, chả lụa, bánh phồng tôm, ăn xong tráng miệng bằng bánh ngọt, đủ loại
bánh: bánh su, bánh bông lan kem, bánh sô cô bai…. Đâu phải là cỏ, ăn rát
mồm, rát miệng.
Đêm đó, bên ngoài băi cỏ Dế em hát không hay,
nó cứ măi nghĩ đến những món ăn lũ Gián con kể hồi đầu hôm. Trong đầu nó cứ
quanh quẩn một câu hỏi: “Không biết có loại bánh ǵ vừa ngọt vừa mềm, ngon
hơn cả cỏ xanh?” Dế anh thỉnh thoảng lại nhắc: “Em hát trật bè rồi, hát lại
đi“. Dế bố, Dế mẹ nh́n Dế em không hiểu tại sao.
*
Một buổi sáng, cả gia đ́nh nhà Dế đang ngủ
bỗng choàng tỉnh bởi những tiếng ồn ào, xôn xao bên ngoài. Dế anh, Dế em lao
xao:
- H́nh
như nhà Gián có chuyện ǵ đó bố!
- Suỵt,
để yên bố nghe. Dế mẹ đưa cái càng lên miệng ra hiệu cho hai anh em im lặng.
Bên ngoài
tiếng ồn càng lúc càng to, có cả tiếng la hét reo mừng của lũ Gián con:
- Trời
ơi! Thơm quá, ngon quá, ngọt ơi là ngọt, lâu lắm mới được ăn một miếng bánh
đă như thế này.
- Aên từ
từ thôi, sao mà mày tham ăn quá!
Có tiếng
ồm ồm của bác Gián già:
- Miếng
ăn là miếng tồi tàn, đừng tranh giành nhau các cháu, c̣n phải tha về để dành
nữa.
Có tiếng nói bao dung
của Gián mẹ, Gián cha:
- Kệ, cứ cho tụi nó
ăn, chút nữa c̣n bao nhiêu ḿnh đem về, lâu nay mấy đứa nhỏ đói quá mà.
- Thật đúng là thương
con, coi chừng ch́u quá chúng hư!
Biết không phải tai
họa ǵ hết, Dế bố, Dế mẹ ḅ ra cửa hang đứng nh́n. Dế anh, Dế em cũng chen
ló đầu ra. Mấy gia đ́nh Gián đang túm tụm trên một vạt cỏ chia nhau phần
thức ăn vừa t́m được: có một cái bánh tṛn tṛn bị sứt một góc, bên ngoài
màu nâu, bên trong màu vàng có đường chỉ màu trắng chính giữa. Dế bố, Dế mẹ
lên tiếng:
- Nhà Gián hôm nay có
chuyện ǵ vui vậy?
Gián già nhướng cặp
mắt kính:
- Hôm nay, t́m được
cái bánh trên cỏ. H́nh như lúc sáng thằng bé ra đây chơi làm rớt. Chúng tôi
kéo nhau ra đây ăn, c̣n thừa sẽ mang về để dành.
Dế mẹ cảnh giác, nói:
- Sao không tha về
hang, ăn bên ngoài nguy hiểm lắm!
Gián mẹ vốn tánh
thương con:
- Tại tụi nhỏ lâu nay
đói quá, cho chúng ăn cho đă thèm, sau đó tính sau.
Dế bố, Dế mẹ chúc mừng
gia đ́nh Gián rồi quay trở vào nhà. Chúng phải ngủ lấy sức để tối c̣n ca
hát. Dế em nấn ná chưa muốn vô nhà theo bố mẹ dù Dế anh nhắc đến mấy lần.
Đầu óc nó quay cuồng với ư nghĩ: “Phải thử một chút bánh xem nó ngon đến thế
nào”. Quay vào nhà theo bố, mẹ và anh, Dế em nhủ thầm: “Ḿnh sẽ không ngủ,
chờ mọi người ngủ hết sẽ trở ra xin Gián con một chút bánh nếm thử xem
sao!”. Khi Dế bố, Dế mẹ và Dế anh ngáy kḥ kḥ, Dế em rón rén ḅ ra ngoài.
Bên ngoài vạt cỏ, lũ Gián đă kéo về hết từ hồi nào. Dế em chạy vội đến chỗ
lũ Gián xúm đen, xúm đỏ khi năy, nó nh́n quanh quẩn, cố kiếm xem c̣n chút
vụn bánh nào rơi văi sót lại không. Có một con Gián nhỏ từ trong bụi cỏ khác
chạy ra:
- Hù … Dế em t́m ǵ
vậy?
Dế em giật ḿnh, bẻn
lẽn:
- Sao bạn chưa về nhà
….. Ủa, bạn có ǵ cộm cộm trong áo vậy?
Gián con ranh mănh
cười nói:
- Hồi năy giấu miếng
bánh, để dành mai mốt ăn.
Dế em rụt rè nói:
- Bánh ngon không? Mùi
vị như thế nào? Từ hồi nhỏ đến giờ Dế chưa biết ăn bánh.
Gián nhỏ lên mặt,
giọng ta đây lắm:
- Ngon tuyệt vời.
- Cho bạn thử một chút
đi. Dế em năn nỉ
- Lỡ ngon quá bạn ăn
hết th́ sao?
- Không đâu, hứa danh
dự ăn một chút xíu thôi.
- Hứa danh dự nghe.
Gián con hào phóng nói (rơ là giọng điệu của người vừa no đủ quên cả những
ngày đói khát).
- Hứa ….
Gián nhỏ tḥ tay vào
trong áo lấy ra một chút xíu bánh đưa cho Dế em. Tuy là chút xíu nhưng có đủ
cả viền màu nâu, ruột màu vàng có chỉ màu trắng. Dế em cầm lấy, nó ngửi hồi
lâu rồi mới đưa vào miệng. Miếng bánh thơm nồng xộc thẳng vào mũi, có vị
ngọt gắt trôi tuột xuống cổ để lại cảm giác đăng đắng nơi cổ họng. Dế em
chẳng thấy ngon chút nào, nuốt xong miếng bánh tự dưng giọng nó nghẹn lại
chẳng thể nào nói được, chắc có lẽ do vị bánh quá ngọt. Nó nhứ nhứ cái càng
ra hiệu cho Gián nhỏ, ư nói:
- Trời ơi, sao mà
chẳng thấy ngon, chỉ thấy nghẹn …. Tắt tiếng mất rồi….
Gián nhỏ bĩu môi, quay
đi:
- Rơ đúng là đồ nhà
quê! (Nó vẫn luôn tự hào là ta đây biết ăn, biết mặc hơn lũ Dế).
Dế em cay đắng trở về
nhà, rón rén chui vào hang, nằm cạnh bố mẹ. Nó nằm măi không ngủ được, vừa
lo sợ, vừa khó chịu bởi vị ngọt làm cho nó thở không nổi, măi đến gần trưa
Dế em mới thiếp đi.
Buổi tối hôm đó, Dế em
bị khàn tiếng, hát không được. Dế mẹ nghĩ nó bị cảm, sai Dế anh ra băi cỏ
t́m một loại lá chuyên trị cảm cúm. Dế bố đánh dầu cho Dế em, hỏi nó có mệt
không, có đau nhức ḿnh mẩy không….. Dế em xấu hổ quá, không dám mở miệng.
Có con Gián nhỏ đang thập tḥ ở miệng hang ranh mănh nh́n Dế em. Dế em đưa
tay ra hiệu cho Gián nhỏ đừng tiết lộ chuyện hồi sáng. Dế anh đem cọng cỏ
giải cảm về (loại cỏ này c̣n có tác dụng làm thông cổ họng) giục Dế em nhấm
cọng cỏ, nó c̣n chu đáo tha về cho em một giọt sương đêm. Ăn hết cọng cỏ,
uống hết giọt sương, Dế em tằng hắng một tiếng, tự nhiên thấy trong cổ họng
như vừa thoát được một cục nghẹn nào đó. Nó cất tiếng hát, tuy không được
hay như đêm qua, nhưng cũng không c̣n rồ rồ như lúc năy. Đầu óc bé tí của nó
chợt sáng ra với ư nghĩ: “Chẳng có ǵ ngon bằng cỏ! Gián ăn bánh ngọt quá
nên Gián không hát được “.
Đào thị Thanh Tuyền
|