|
HỒ AM CHÚA DIÊN
KHÁNH
Hồ Am chúa cách Nha Trang khoảng 14km về phía Tây
Nam thuộc huyện Diên Khánh (nơi có di tích Thành cổ của Khánh Ḥa).
Đường đi vào Hồ Am Chúa
Từ Nha Trang, theo đường 23 tháng 10, đến Cây dầu
đôi rẽ qua Cải lộ tuyến, qua Cầu mới đi một quăng ngắn có tấm biển chỉ
đường vào Am Chúa, một di tích lịch sử rất lâu đời nổi tiếng với những
lễ hội hàng năm được tổ chức từ mùng 1 –3/3 âm lịch thu hút rất đông
người đến đây hành hương, dâng lễ.
Khánh Ḥa có hai nơi thờ Bà Thiên Y A Na thánh mẫu
là Tháp bà Ponagar ở thành phố Nha Trang và Am chúa Diên Khánh. Người
ta kể chuyện rằng ngày xưa ở núi Đại An có hai vợ chồng già không có
con sống bằng nghề trồng dưa , một hôm có một cô bé không biết từ đâu
hiện ra đùa nghịch trong rẫy dưa, ông bà bắt làm con nuôi . Thời gian
dần trôi cô bé lớn lên thành một thiếu nữ xinh đẹp . Năm đó có trận
lụt lớn , một cây trầm trôi qua cô gái biến ḿnh vào cây gỗ trôi về
phương Bắc. Người dân vùng biển nơi ấy thấy cây gỗ đẹp và thơm muốn
đem về nhà nhưng cây gỗ nặng quá bao nhiêu người xúm vào khiêng cũng
không nổi . Có một vị hoàng tử trẻ đẹp đi qua , thấy thế đưa tay nhấc
thử th́ kỳ lạ thay cây gỗ trở nên rất nhẹ nhàng. Hoàng tử liền đem về
cung để ngày ngày chiêm ngưỡng. Những đêm trăng thanh vắng , nàng từ
khúc gỗ hiện ra . Hoàng tử bắt gặp giữ nàng lại và xin vua cho cưới
nàng làm vợ. Hai vợ chồng sinh được hai con đặt tên là Quư và Tri .
Sau v́ nỗi nhớ quê hương , nhớ cha mẹ nuôi , nàng biến ḿnh và hai
con vào khúc gỗ trầm cho trôi xuống biển trở lại phương Nam . Đến quê
nhà th́ cha mẹ đă qua đời . Nàng ở lại săn sóc vườn dưa , dạy dân
cách làm ruộng , cách nuôi dạy con cái, chữa bệnh … Một thời gian sau
Bà mất, người dân lập miếu thờ.
Am chúa
Am chúa Diên Khánh nằm trên lưng chừng núi Đại An ,
ở độ cao khoảng 80m và dốc 40 độ. Xe máy có thể lên đến tận nơi bằng
con đường ṃn ṿng ra phía sau miếu. Từ dưới nh́n lên cả trăm bậc cấp
đi lên miếu. Nơi đây những ngày lễ hội là lượt xiêm y đủ sắc màu rồng
rắn lên miếu trông rất lộng lẫy. Bên trong miếu nổi bật nhất là tượng
Bà cao khoảng 1m được đặt trong khám thờ cao 1,5m , bên dưới có bàn
thờ. Tượng Bà được tạo bằng đất nung , nét trang trí đơn giản không
cầu kỳ . Lối trang trí và trang phục theo cách nh́n của người Việt .
Trước tượng Bà có đôi hạt , đứng trên lưng rùa.
Nh́n chung cách bài trí ở Am chúa nhẹ nhàng, thanh
thoát , không có vẻ âm u như các ngôi miếu cổ.
Tập tục tế lễ ở Am chúa là ngày hội lớn của tỉnh
Khánh Ḥa. Ngày xưa trong các kỳ lễ hội này các quan đầu tỉnh đều về
làm chủ lễ, cầu xin “quốc thái, dân an”.
Ngoài ra , phía sau ngôi miếu có một di tích c̣n
sót lại từ thời Pháp là bề thành xây bằng đá 4 mặt , nơi cao nhất đến
3m , xung quanh có lỗ châu mai dày đặc . Trong thành có hệ thống hầm
hào đi lại kiên cố. Ngày xưa người Pháp đánh chiếm nơi này và xây lô
cốt để bảo vệ .
Từ sân miếu nh́n xuống dưới chân núi là cánh đồng
lúa vàng trải dài tít tắp. Gió lộng bốn bề , cảnh trí rất đẹp và thơ
mộng.
Từ dưới ngă ba đường rẽ lên Am chúa, đi thẳng
khoảng 1km nữa là đến hồ Am chúa. Đây là công tŕnh thủy lợi lớn của
nhân dân huyện Diên Khánh sau ngày giải phóng. Hồ Am chúa có diện tích
mặt nước khoảng 60ha , trữ lượng nước có đến 45 triệu mét khối cho cả
năm , có khả năng tưới cho 500ha đất gieo trồng . Nước từ hồ Am chúa
là nguồn nuôi dưỡng cánh đồng Đại Điền dưới chân núi Đại An . Hồ có
một con đập chạy dài 128m cao 32m . Đứng trên đập nh́n xuống biển hồ
nước mênh mông bát ngát. Núi bao bọc tứ bề. Phía dưới chân đập là cánh
rừng tràm xanh thẵm tạo thêm vẻ đẹp vừa hùng vĩ, vừa thơ mộng cho hồ
Am chúa. Nếu đi thuyền hết khu vực hồ sẽ đến suối Ồ Ồ , cũng là một
thắng cảnh nổi tiếng của huyện Diên Khánh .
Khi nào có dịp đến Nha Trang, bạn hăy thuê một
chiếc xe máy rồi t́m đến hồ Am chúa. Đứng giữa một không gian bao la
trời nước hay trên lưng chừng núi ở Am chúa thơ mộng và yên tĩnh, bạn
sẽ thấy ḷng ḿnh được thanh thản và b́nh an. C̣n nếu bạn đến đây vào
mùa lễ hội chắc chắn bạn sẽ chứng kiến được những nghi thức lễ, rước
lân, biểu diễn múa lân… Tham dự các tṛ chơi dân gian như ḥ bài cḥi
, chơi đu …. Phần lễ và hội đan xen cả ngày lẫn đêm.
Thanh Tuyền
|
